ΤΟΥ ΔΡΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΦΕΛΕΚΚΗ*
Διάβασα πρόσφατα στο διαδίκτυο μια πολυσέλιδη έκθεση της UNESCO από τον Καθηγητή του Τμήματος Βιολογίας του Πανεπιστημίου της Ουτρέχτης Dr J.C. Van der Steen, στην οποία αναλύει τη διδασκαλία της Βιολογίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Ο Dr Van der Steen, δίνει μια εμπεριστατωμένη ανάλυση του μαθήματος της Βιολογίας ανά το παγκόσμιο και συγκεντρώνεται στην προσπάθεια διαφόρων χωρών να μεταλλάξουν τη διδασκαλία του μαθήματος ούτως ώστε να ταυτίζεται με τις ανάγκες της κοινωνίας και της τεχνολογικής εξέλιξης. Στην έκθεση αναφέρεται ότι οι ΗΠΑ είναι η πρώτη χωρά που προχώρησε σε μεταρρυθμίσεις στο μάθημα της Βιολογίας εισάγοντας την πρακτική άσκηση στη διδασκαλία και δίνοντας τη δυνατότητα στο μαθητή να «μάθει κάνοντας». Το παράδειγμα της Αμερικής ακολούθησαν και πολλές άλλες χώρες της Ευρώπης και της Ασίας. Η έκθεση καταλήγει συμπεραίνοντας ότι η μεταρρύθμιση του μαθήματος της Βιολογίας με την εισαγωγή εργαστηριακών ασκήσεων είναι απαραίτητη και τονίζει ότι «η ενεργή συμμετοχή του μαθητή στη διερεύνηση συγκεκριμένων προβλημάτων είναι η καλύτερη μέθοδος μάθησης στον επιστημονικό τομέα. Οι εργαστηριακές ασκήσεις είναι απαραίτητες στην εκπαίδευση των μαθητών, βοηθώντας τους να βελτιώσουν όχι μόνο τις γνώσεις τους αλλά και τις πνευματικές τους ικανότητες». Η έκθεση αυτή γράφτηκε στις 27 Ιουλίου το 1964!!!!
Το 2015 η Ευρώπη και η Αμερική προχωρούν σε νέες μεταρρυθμίσεις στο μάθημα της Βιολογίας. Τα παραδοσιακά εργαστήρια κρίνονται πλέον μη ικανοποιητικά. Οι αρμόδιοι φορείς της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε συνεργασία με διαφόρους Συνδέσμους Βιολογίας στην Ευρώπη καινοτομούν αλλάζοντας την εργαστηριακή ύλη στην Βιολογία ούτως ώστε να καταστεί πιο άμεση προς τα πραγματικά προβλήματα της κοινωνίας και να συνδέεται άμεσα με την επιστημονική έρευνα.
Το 2015 στην Κυπριακή Δημοκρατία ακόμη συζητούμε…! Ακόμη προσπαθούμε να αποφασίσουμε: είναι η Βιολογία εργαστηριακό μάθημα ή όχι;(τουλάχιστον στη δημόσια εκπαίδευση). Μπορεί η πρακτική θα βελτιώσει την κατανόηση του μαθητή για το μάθημα και να βοηθήσει στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης; Μπορεί ο μαθητής να εμπνευστεί για την επιστήμη ακούγοντας τον καθηγητή του απλά να μιλά; Θεωρώ άσκοπο να προσπαθήσω να απαντήσω αυτά τα ερωτήματα γιατί οι απαντήσεις είναι προφανείς.
Θα ήθελα όμως να παραθέσω κατά τη γνώμη μου τις επιλογές που έχουμε ως Κύπρος:
- Μπορούμε να καινοτομήσουμε. Όχι απλά να εργαστηριοποιήσουμε το μάθημα τα ης Βιολογίας, αλλά ναεισαγάγουμεπρακτικέςασκήσειςοιοποίεςθαβοηθούντομαθητήναασχοληθείμεπραγματικάσενάρια. Το κόστος δεν πρέπει να είναι σε καμία περίπτωση αποτρεπτικός παράγοντας. Μπορεί να εισαχθεί η πρακτική στη διδασκαλία φτηνά και αποτελεσματικά.
- Μπορούμε να εργαστηριοποιήσουμε το μάθημα με τον παραδοσιακό τρόπο. Σίγουρα και αυτό θα είναι ένα βήμα προς τα μπρος.
Επίσης απλά μπορούμε να μην κάνουμε τίποτα και να περιμένουμε να γίνει η χώρα μας κέντρο καινοτομίας και εκπαίδευσης “από μόνη”.
Η επιλογή είναι δική μας.
*Αναπληρωτής Καθηγητής Βιολογίας και Ιατρικής, Συντονιστής Προγράμματος της Βιολογίας του Ανθρώπου, Πανεπιστήμιο Λευκωσίας.
Το πιο πάνω άρθρο δημοσιεύτηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2015 στο paideia-news. Διαβάστε το άρθρο εδώ